Voice News Αληθινές Ειδήσεις
Όταν ο Τζόζεφ Μπόρελ, ο αρχηγός διπλωμάτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανακοίνωσε την έναρξη της Επιχείρησης Ειρήνη την περασμένη εβδομάδα, σημείωσε: “Η διπλωματία δεν μπορεί να πετύχει αν δεν υποστηρίζεται από δράση”…
Η Ειρήνη – Έλληνας για την «ειρήνη» – είναι η τελευταία απόπειρα του μπλοκ να αναχαιτίσει τη ροή όπλων προς τη λιβύη που έχει υποστεί πόλεμο, μια χώρα στο χάος από την ανατροπή του μακροχρόνιου κυβερνήτη Μουαμάρ Καντάφι σε μια εξέγερση του ΝΑΤΟ το 2011.
Οι παγκόσμιοι ηγέτες «σιωπούν» στη Λιβύη «για να αποφύγουν την πτώση των τιμών του πετρελαίου»
Απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Λιβύη Ghassan Salame, επικαλούμενος το «άγχος»
Λιβύη: Ο GNA αναφέρει ότι οι συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός ξεπεράστηκαν από επιθέσεις της Τρίπολης
Έκτοτε χωρίστηκε μεταξύ δύο αντίπαλων διοικήσεων που διεκδικούν την εξουσία: η διεθνώς αναγνωρισμένη Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) που εδρεύει στην πρωτεύουσα, η Τρίπολη, και μια παράλληλη διοίκηση με έδρα την Ανατολή, η οποία συμμάχησε να αποστατήσει στρατιωτικός διοικητής Khalifa Haftar.
Και οι δύο υποστηρίζονται από διεθνείς ηθοποιούς, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις έχουν δεσμευτεί να σταματήσουν την υποστήριξή τους στις αντιμαχόμενες φατρίες. Ωστόσο, συνέχισαν να παραβιάζουν το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ, χρησιμοποιώντας θαλάσσιες, αεροπορικές και χερσαίες οδούς για να αναπληρώσουν τα αποθέματα πολέμου των συμμάχων τους και, συνεπώς, συμβάλλοντας στην παράταση της σύγκρουσης.
Οι αναλυτές λένε ότι το γεγονός ότι η αποστολή της ΕΕ – η ίδια η πνευματική ιδέα μιας συνόδου κορυφής ειρήνης τον Ιανουάριο στο Βερολίνο – ασχολείται κυρίως με τις ναυτικές παραβιάσεις του εμπάργκο εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητά της.
“Υπάρχουν δύο σημεία εισόδου στη Λιβύη, τα δυτικά θαλάσσια σύνορα που χρησιμοποιεί η Τουρκία για να μεταφέρει όπλα στην κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας στην Τρίπολη, και τα ανατολικά σύνορα που χρησιμοποιούν η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα [ΗΑΕ] για να υποστηρίξουν το Χαφτάρ”, είπε ο Anas El Gomati, ιδρυτής και διευθυντής του Ινστιτούτου Sadeq.
“Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Αίγυπτος και τα ΗΑΕ θα αναδειχθούν ως οι μεγαλύτεροι νικητές. Οι Τούρκοι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να στείλουν τα όπλα τους δια θαλάσσης, και αυτό είναι το έδαφος που τώρα αστυνομείται από την ΕΕ.”
Μάχη για πόρους, ιδεολογία
Ήδη ξεδιπλώθηκε από χρόνια αστάθειας μετά την απομάκρυνση του Καντάφι, η χώρα της Βόρειας Αφρικής βυθίστηκε σε περαιτέρω χάος αφού ο Χάφταρ και ο εθνικός στρατός του Λιβύου (LNA) ξεκίνησαν μια στρατιωτική εκστρατεία για να συλλάβουν την Τρίπολη τον Απρίλιο του 2019.
Στα 48,3 δισεκατομμύρια βαρέλια, η Λιβύη βρίσκεται πάνω από τα μεγαλύτερα αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου στην Αφρική. Αυτό δεν έγινε απαρατήρητο για τις μισές δωδεκάδες χώρες που υποστηρίζουν το Haftar και που βλέπουν στο 76χρονο ισχυρό άτομο ικανό να αποκαταστήσει την τάξη, ενώ τους ανταμείβει για την επένδυσή τους μέσω γενναιόδωρων συμβάσεων ανοικοδόμησης.
Το προφίλ του έγινε πολύ πιο ελκυστικό για το Αμπού Ντάμπι και το Κάιρο υπό το πρίσμα της ανησυχίας του για ομάδες όπως η Μουσουλμανική Αδελφότητα, τις οποίες θεωρούν ως απειλή για την κυριαρχία τους στο σπίτι.
Η μάχη του Χατάρ για την Τρίπολη, με την ονομασία Operation Flood of Dignity, έστειλε τον βασικό ευεργέτη της GNA Τουρκία να τρέχει να ενισχύσει τις πρώτες γραμμές της κυβέρνησης του ΟΗΕ με μεσολάβηση στα νότια περίχωρα της πρωτεύουσας.
Μέσα σε ένα μήνα από την επίθεση του Haftar, πλάνα από νέα τουρκικά τεθωρακισμένα οχήματα Kirpi άρχισαν να κάνουν γύρους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η Τουρκία έκτοτε δημοσιοποίησε την απόφασή της να υποστηρίξει το GNA, λέγοντας ότι ενεργούσε στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και κατόπιν αιτήματος της νόμιμης αρχής της Λιβύης.
Αλλά η σχέση μεταξύ της Τρίπολης και της Άγκυρας είναι πιο σικρή από ό, τι φαίνεται.
Αναλυτές αναφέρουν ότι η Τουρκία ανέστειλε τις αποστολές όπλων στο GNA τον Αύγουστο λόγω της απροθυμίας της Τρίπολης να υπογράψει μια αμφισβητούμενη συμφωνία οριοθέτησης των θαλάσσιων συνόρων που θα είχε δώσει στην Άγκυρα το προβάδισμα στην πλούσια σε πόρους ανατολική Μεσόγειο.
Τον ίδιο μήνα, ο Haftar έκανε μια νέα ώθηση για την πρωτεύουσα. Με εκατοντάδες Ρώσους μισθοφόρους σύμφωνα με πληροφορίες να βοηθούν τα στρατεύματά του στην πρώτη γραμμή, οι ανατολικές δυνάμεις κατάφεραν να κερδίσουν έδαφος, αναγκάζοντας στρατεύματα που ευθυγραμμίστηκαν με το GNA να αποσυρθούν από πολλά προάστια της νότιας Τρίπολης.
Οι εξελίξεις εκείνη την εποχή λέγεται ότι ανάγκασαν τον Πρωθυπουργό Fayez al-Sarraj να παραδεχτεί τα αιτήματα της Τουρκίας.
Στα τέλη Νοεμβρίου, ο al-Sarraj και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπέγραψαν δύο μνημόνια συμφωνίας για την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας και τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων.
Σύμφωνα με τον Ελ Γκομάτι, αυτό οδήγησε σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος να επανεκτιμήσουν τη σχέση τους με το GNA.
“Η Ελλάδα, η Κύπρος, το Ισραήλ και η Αίγυπτος έχουν διεκδικήσει όλα αυτά τα ύδατα, που πιστεύεται ότι είναι πλούσια σε φυσικό αέριο. Όλοι είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν και να συνεργαστούν για τον αποκλεισμό της Τουρκίας”, είπε.
“Το πιο κρίσιμο στοιχείο της αποστολής της ΕΕ είναι ότι είναι σε θέση να παρακολουθούν το τουρκικό ναυτικό ή οποιαδήποτε εμπορικά πλοία που θέλουν να εισέλθουν στη Λιβύη. Σχεδιάστηκε από τους Έλληνες για να στοχεύσει συγκεκριμένα την Τουρκία.”
Εναλλακτικές αποστολές
Ο Tarek Megerisi, συνάδελφος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, δήλωσε ότι η επιχείρηση δεν θα αποτρέψει την Τουρκία από την παροχή στρατιωτικής υποστήριξης στο GNA.
“Είμαι δύσπιστος ότι θα προσπαθήσουν πραγματικά να πιέσουν για υπευθυνότητα με οποιαδήποτε αποδεικτικά στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από την παρακολούθηση”, δήλωσε ο Megerisi στο Al Jazeera.
“Εάν ο κυνισμός μου δικαιωθεί, τότε η Ευρώπη θα έχει παίξει ένα χνουδωτό χέρι από το οποίο δεν κέρδισε τίποτα και έχασε τα πάντα χάνοντας την αξιοπιστία της και σπρώχνοντας τους Τούρκους.”
Το GNA έχει ήδη αμφισβητήσει την ικανότητα της Ευρώπης να μεσολαβήσει στη σύγκρουση, ιδίως τη Γαλλία, την οποία κατηγόρησε ότι υποστηρίζει το Haftar.
Η Megerisi και ο El Gomati συμφώνησαν ότι μια καλύτερη επιλογή θα ήταν να επιβληθεί το εμπάργκο όπλων σε όλα τα μέρη, αν και οι δύο παραδέχτηκαν ότι μια τέτοια επιχείρηση θα ήταν δαπανηρή και δύσκολη να επιτευχθεί.
Αν δεν υπάρχει μια ολοκληρωμένη αποστολή παρακολούθησης ικανή να επιβάλει ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, μια απλούστερη αλλά πολύ πιο αποτελεσματική λύση θα ήταν να ονομάσουμε όσους παραβιάζουν το εμπάργκο.
“Μια αποστολή παρακολούθησης δεν πρέπει να είναι μια υγρή σκωρία. Τα αποδεικτικά στοιχεία που συλλέγονται μπορεί να είναι χρήσιμα για την επιτάχυνση των μηχανισμών λογοδοσίας για τους παραβάτες, δημιουργώντας μια πίεση” ήπιας δύναμης “προς ένα διπλωματικό ψήφισμα”, δήλωσε η Μεγερήσι.
“Αλλά απαιτεί έναν βαθμό πολιτικής βούλησης, ενότητας και σταθερότητας για να το κάνουμε αυτό με αντικειμενικό και στρατηγικό τρόπο.”
Ανταποκρινόμενος στα σχόλια του Μεγερήσι, ο Ελ Γκομάτι είπε, από διπλωματική άποψη, δεν υπήρχαν λίγα “μέτρα για την αποτροπή του Χαφτάρ” από τον ΟΗΕ και την ΕΕ.
“Αυτά είναι τα μόνα δύο σώματα στον κόσμο που εργάζονται στη Λιβύη και είναι σε θέση να επιβάλουν κυρώσεις στον Χαφτάρ και δεν το κάνουν.”
ΠΗΓΗ: AL JAZEERA/Ramy Allahoum
