Voice News Αληθινές Ειδήσεις
Σήμερα 5/3 θα επιλεγεί περίπου το 1/3 των εκλεκτόρων του Κολλεγίου που είναι αρμόδιοι για να ορίσουν τον υποψήφιό τους για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.
Super Tuesday ή αλλιώς η πιο σημαντική μέρα για τις προκριματικές εκλογές των ΗΠΑ. Πρόκειται για τη μέρα που οι ψηφοφόροι σε 15 πολιτείες επιλέγουν τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών και τον Δημοκρατικών για να λάβει το χρίσμα του κόμματός του και βγάζουν το μεγαλύτερο μέρος των εκλεκτόρων που είναι αρμόδιοι για να ορίσουν τον υποψήφιό τους για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.
Με εξαίρεση τις εσωκομματικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή (03/03/2024) στην Ουάσινγκτον, πρωτεύουσα των ΗΠΑ, στις οποίες νίκησε η Νίκι Χέιλι, ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει κερδίσει σε όλες τις άλλες αναμετρήσεις που έχουν διεξαχθεί ως τώρα.
Η αυριανή ημέρα αναμένεται να είναι η τελευταία ευκαιρία της Χέιλι να καταφέρει να παραμείνει στην κούρσα.
Για τους Δημοκρατικούς οι εσωκομματικές εκλογές δεν κρύβουν εκπλήξεις, καθώς ο απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν θα είναι αναμφισβήτητα και πάλι ο υποψήφιος του κόμματος στις προεδρικές εκλογές.
Δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανοί καλούνται να επιλέξουν τον υποψήφιο που επιθυμούν, από το Μέιν στις βορειανατολικές ΗΠΑ, ως την Καλιφόρνια στο άλλο άκρο της χώρας, περνώντας από το Τέξας και ως την αμερικανική Ανατολική Σαμόα.
Η Αλαμπάμα, το Άρκανσο, το Κολοράντο, η Μασαχουσέτη, η Μινεσότα, η Βόρεια Καρολίνα, η Οκλαχόμα, το Τενεσί, η Γιούτα, το Βερμόντ και η Βιρτζίνια επίσης ψηφίζουν αύριο.
Η ταυτόχρονη ψηφοφορία σε τόσες πολλές αμερικανικές πολιτείες αποτελεί ευκαιρία για τους υποψήφιους να αποδείξουν ότι μπορούν –ή και όχι—να κινητοποιήσουν ψηφοφόρους διαφορετικού προφίλ.
Χωρίς εκπλήξεις για Μπάιντεν και Τραμπ
Ο Τζο Μπάιντεν δεν έχει κάποιον σοβαρό αντίπαλο στις εσωκομματικές εκλογές, κάτι συνηθισμένο για τον απερχόμενο πρόεδρο που διεκδικεί δεύτερη θητεία.
Πιο ασυνήθιστο είναι το γεγονός ότι ο Τραμπ, ως πρώην πρόεδρος που επιδιώκει να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, έχει κερδίσει σε όλες τις εσωκομματικές ψηφοφορίες ως τώρα, πλην μίας, στην Ουάσιγκτον που επικράτησε η Νικι Χέιλι.
Αύριο θα επιλεγούν 874 εκλέκτορες από τους συνολικά 2.429 (περίπου το 1/3) που θα ορίσουν τον υποψήφιο του Ρεπουμπλικανικού κόμματος για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου κατά το συνέδριο του κόμματος τον Ιούλιο.
Η προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ εκτιμά ότι στη Super Tuesday θα συγκεντρώσει 773 εκλέκτορες και δύο εβδομάδες αργότερα θα είναι μαθηματικά αδύνατο να ηττηθεί.
Το εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ – Πώς εκλέγεται ο Πρόεδρος των ΗΠΑ; Οδηγός 10 σημείων
Οι αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2024 πλησιάζουν. Αντιμέτωποι θα βρεθούν ο νυν Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ για το Ρεπουμπλικανικό κόμμα κι ο νυν Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, που εκπροσωπεί το Δημοκρατικό κόμμα.
Γι άλλη μια φορά θα διαβάσετε και θα δείτε χάρτες με τις πολιτείες και το πόσο σημαντική είναι η τάδε ή η δείνα πολιτεία για την τελική εκλογή. Για ποιο λόγο όμως κάποιες πολιτείες είναι ποιο σημαντικές από άλλες; Ποιο είναι το εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ;
Πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ
Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής είναι μια ομοσπονδιακή, συνταγματική δημοκρατία. Στην εκτελεστική εξουσία ηγείται ο πρόεδρος,που δρα ανεξάρτητα από το νομοθετικό σώμα.
Η νομοθετική εξουσία ασκείται από το Κογκρέσο που αποτελείται από την Γερουσία και την Βουλή των Αντιπροσώπων.
Η δικαστική εξουσία αποτελείται από το Ανώτατο δικαστήριο που σε συνεργασία με κατώτερα δικαστικά σώματα ασκούν την δικαστική εξουσία, βασισμένοι στο σύνταγμα της χώρας καθώς και σε επιμέρους νόμους και κανονισμούς.
Η δομή της εκτελεστικής εξουσίας αναλύεται στο σύνταγμα της χώρας.
Δύο κόμματα κυριαρχούν στα πολιτικά της χώρας μετά από τον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο, το Δημοκρατικό και το Ρεπουμπλικανικό αν και υπάρχουν επιμέρους κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές.
Ποιος έχει δικαίωμα υποψηφιότητας για την Προεδρία;
Το αμερικανικό Σύνταγμα ορίζει ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ πρέπει να είναι τουλάχιστον 35 ετών, πολίτης των ΗΠΑ και γεννημένος εκεί. Η θητεία του είναι τετραετής, και έχει δικαίωμα επανεκλογής μόνο μία φορά.
Το αμερικανικό σύστημα εκλογής Προέδρου
Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν εκλέγεται απευθείας από το λαό, αλλά από το Σώμα των Εκλεκτόρων. Κάθε Πολιτεία έχει έναν προκαθορισμένο αριθμό εκλεκτόρων ο οποίος ορίζεται ανάλογα με το πληθυσμιακό μέγεθος της Πολιτείας. Έτσι οι Αμερικανοί πολίτες δεν ψηφίζουν πρόεδρο αλλά προεδρικό εκλέκτορα.
Συνολικά το σώμα των εκλεκτόρων απαρτίζεται από 538 εκλέκτορες. Εφαρμόζεται το πλειοψηφικό σύστημα για την εκλογή των εκλεκτόρων (πλην δύο πολιτειών). Αυτό σημαίνει πως ο νικητής υποψήφιος πρόεδρος που έχει διαφορά έστω και μιας ψήφου από τον αντίπαλό του, αποσπά το σύνολο των εκλεκτόρων της Πολιτείας. Για να γίνει ο υποψήφιος πρόεδρος ο εκλεγμένος Πρόεδρος των ΗΠΑ, χρειάζεται να συγκεντρώσει 270 ψήφους μέσα στο Σώμα των Εκλεκτόρων.
Όπως αναφέραμε ποιο πάνω σε όλες τις πολιτείες, πλην δύο, ο υποψήφιος που εξασφαλίζει την πλειοψηφία των ψήφων παίρνει το σύνολο των εκλεκτόρων της πολιτείας. Στη Νεμπράσκα και στο Μέιν οι μεγάλοι εκλέκτορες κατανέμονται με αναλογικό σύστημα.
Πρακτικά λοιπόν οι Αμερικανοί πολίτες δεν ψηφίζουν πρόεδρο αλλά προεδρικό εκλέκτορα.
Οι εκλέκτορες ψηφίζουν πάντα ό, τι ψηφίζει η Πολιτεία τους;
Η γρήγορη απάντηση είναι, σχεδόν ναι. Οι εκλέκτορες ορίζονται από τα κόμματα, αλλά μόνο σε 24 Πολιτείες είναι υποχρεωμένοι να τηρήσουν την εντολή των συμπολιτών τους. Στις άλλες δεν απαγορεύεται να παρακάμψουν την λαϊκή εντολή, ωστόσο αυτό έχει συμβεί ελάχιστες φορές.
Αν λοιπόν μία πολιτεία στηρίξει Δημοκρατικούς με τη λαική ψήφο, οι εκλέκτορες θα ψηφίσουν τον Δημοκρατικό υποψήφιο. Ένα στοιχείο που αξίζει να παραθέσουμε είναι πως στα περίπου 210 χρόνια λειτουργίας του συστήματος αυτού, και επί 18.000 περίπου εκλεγέντων εκλεκτόρων, μόλις 9 δεν τήρησαν την προεκλογική δέσμευση.
Υπάρχει περίπτωση να μη συγκεντρώσει ένας υποψήφιος τους 270 εκλέκτορες;
Υπάρχει τέτοια περίπτωση ωστόσο είναι εξαιρετικά σπάνια. Σε αυτή την περίπτωση η Βουλή των Αντιπροσώπων αποφασίζει το ποιος θα είναι πρόεδρος. Αυτό συνέβη στις εκλογές του 1800 και του 1824.
Οι πολιτείες-κλειδιά
Είναι κάποιες πολιτείες που παίζουν ξεχωριστό ρόλο και για αυτό το λόγο οι υποψήφιοι κατά την διάρκεια της προεκλογικής περιόδου ρίχνουν σε αυτές μεγαλύτερο βάρος. Οι λεγόμενες πολιτείες-κλειδιά είναι η Φλόριδα, η Πενσιλβανία, το Οχάιο, η Βόρεια Καρολίνα, η Βιρτζίνια, το Ουισκόνσιν, το Κολοράντο, η Αϊόβα, η Νεβάδα και το Νιου Χάμσαϊρ.
Ένα ιστορικό αξιοπρόσεκτο δεδομένο είναι πως το Οχάιο έχει τη φήμη της πολιτείας που εκλέγει πρόεδρο. Η τελευταία φορά που ψήφισε κάποιον που δεν βγήκε πρόεδρος ήταν το 1960. Είχε βγει ο Κένεντι, με το Οχάιο να έχει ψηφίσει Νίξον.
Οι αμφιταλαντευόμενες πολιτείες (swing states)
Από τις 10 πολιτείες κλειδιά κάποιες στηρίζουν παραδοσιακά το ένα ή το άλλο κόμμα. Οι πολιτείες που κρίνουν ουσιαστικά το αποτέλεσμα είναι αυτές που δεν βγάζουν παραδοσιακά κάποιο συγκεκριμένο κόμμα. Αυτές είναι το Οχάιο, το Κολοράντο, η Αϊόβα, η Νεβάδα, το Νιου Χάμσαϊρ, η Βιρτζίνια και η Φλόριδα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν οι εκλογές του 2000, όταν η Φλόριντα με τους 29 εκλέκτορές της ψήφισε υπέρ του Τζορτζ Μπους του νεότερου, παρ’ όλο που σε εθνικό επίπεδο είχε ηττηθεί.
Γιατί δημιουργήθηκε ένα τόσο πολύπλοκο σύστημα; Ποια είναι τα μειονεκτήματα και ποια τα πλεονεκτήματα;
Το σύστημα αυτό επιβιώνει κυρίως λόγω της ιστορικότητας του και επειδή θεωρείται πως αντικατοπτρίζει την λαϊκή βούληση.
Τα μεγάλο μειονέκτημα είναι ότι επειδή σε κάποιες Πολιτείες το αποτέλεσμα είναι βέβαιο οι υποψήφιοι δεν κάνουν προεκλογικό αγώνα και οι πολίτες δεν έχουν διάθεση συμμετοχής.
Το πλεονέκτημα είναι πως προβλέπεται ειδικό βάρος στις μικρότερες Πολιτείες, κάτι που αποτελεί βασική αξία για το αμερικανικό Σύνταγμα. Επί παραδείγματι η Καλιφόρνια, διαθέτει το 12,03% του πληθυσμού των ΗΠΑ ενώ στο Σώμα των Εκλεκτόρων οι 55 ψήφοι της αντιπροσωπεύουν το 10,22% του συνόλου κάτι που κάνει το σύστημα πιο δημοκρατικό.
Οι ιστορικοί λόγοι επιλογής του συστήματος αυτού
Όταν συστάθηκαν οι Ηνωμένες Πολιτείες μετά την Αμερικανική επανάσταση του 1776, η κάθε Πολιτεία διαφύλασσε με ζήλο τα δικαιώματά της στην Ομοσπονδία. Οι συντάκτες του Συντάγματος του 1787 απέρριψαν ως λύση την εκλογή του προέδρου από το Κογκρέσο επικαλούμενοι την αρχή διάκρισης των εξουσιών. Τότε τα πολιτικά κόμματα θεωρούνταν ύποπτα και η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας επίφοβη, γιατί οι μεγάλες σε πληθυσμό πολιτείες θα ηγεμόνευαν πολιτικά των μικρότερων.
Η αρχική ιδέα ήταν ότι το Σώμα των Εκλεκτόρων θα απαρτιζόταν μόνο από τους επιφανείς πολίτες τού κάθε συστατικού ”κράτους” της Ομοσπονδίας. Αυτό θεωρείται σήμερα το μεγαλύτερο μειονέκτημα του συστήματος, γιατί ο πρόεδρος δεν εκλέγεται από το λαό, αλλά από τους «επιφανείς πολίτες» που είναι οι εκλέκτορες.
Με αυτό το σύστημα ο πρόεδρος δεν χρειάζεται να συγκεντρώσει την πλειοψηφία της λαϊκής ψήφου.
