Παρασκευή , 29 Μαρτίου 2024

Τουρκικά S-400 και Ελλάδα! Είναι το ΑΠΟΛΥΤΟ όπλο;…

Τουρκικά S-400: Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα – ΑΝΑΛΥΣΗ: Είναι ή όχι το απόλυτο όπλο; – Τι συμφέρει την Ελλάδα
του Υπολοχαγού (ΑΠΒ) Σώζοντα ΛεβεντόπουλουΣτα μέσα του Ιουλίου και τηρώντας απόλυτα το συμφωνηθέν χρονοδιάγραμμα, η Ρωσία παρέδωσε το πρώτα τμήματα του οπλικού συστήματος (Ο/Σ)

αντι-αεροπορικής άμυνας μεγάλου βεληνεκούς S-400 Triumph με κωδικό αναφοράς κατά ΝΑΤΟ, SA-21 Growler (ΣτΣ: “γκρινιάρης” στα ελληνικά),

το οποίο είχε παραγγείλει η Τουρκία περίπου 2 χρόνια νωρίτερα (στα μέσα περίπου του 2017).

Η συγκεκριμένη αγορά εντάσσεται στα πλαίσια υλοποίησης του προγράμματος T-LORADMIS (Turkish Long Range Air and Missile Defense System), το οποίο είχε ξεκινήσει πάνω από 10 χρόνια πριν.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει περάσει από “40 κύματα” και σίγουρα η αγορά των S-400 δε σημαίνει και την ολοκλήρωση του προγράμματος.

Να υπενθυμίσουμε ότι το 2007 η Υποδιεύθυνση Αμυντικών Βιομηχανιών (SSM) εκδήλωσε ενδιαφέρον για την αγορά ενός συστήματος αντι-αεροπορικής άμυνας μεγάλου βεληνεκούς.

Μέχρι τότε η Τουρκία για την άμυνά της βασιζόταν στα συστήματα Nike-Hercules μια σχεδίαση η οποία ήδη ήταν απαξιωμένη.

Ως συνήθως η Τουρκία επεδίωκε τη μέγιστη δυνατή συμμετοχή τούρκικων εταιριών αλλά και τη μέγιστη δυνατή μεταφορά τεχνογνωσίας/τεχνολογίας.

Τέσσερις εταιρίες ανταποκρίθηκαν:

  • η Raytheon με το PATRIOT PAC-3,
  • η Rosoboroexport με το S-300PMU2,
  • η κινέζικη CPMIEC με το HQ-9 (ουσιαστικά μια έκδοση του S-300 η οποία κατασκευαζόταν άνευ άδειας από την Κίνα)
  • και η EUROSAM με το SAMP/T Aster 30.

Από όλες τις εταιρίες η EUROSAM ήταν αυτή που παρείχε πλήρη μεταφορά τεχνολογίας στην Τουρκία.

Το 2013 η Τουρκία ανακοινώνει ότι έχει υπογράψει συμβόλαιο ύψους 3,4 δις $ με την κινεζική CPMIEC για την αγορά του συστήματος HQ-9.

Μετά τον ντόρο που προκλήθηκε (αντίστοιχο με ότι γίνεται σήμερα με τους S-400) η Τουρκία ανακοινώνει το Νοέμβριο του 2015 ότι ακυρώνει την προμήθεια και στρέφεται σε εγχώριες εταιρίες για την ανάπτυξη αντίστοιχου συστήματος.

Φυσικά κάτι τέτοιο είναι αδύνατο και μέχρι σήμερα έχουν παρουσιαστεί αρκετά υποδεέστερα συστήματα (τα Hisar A/O).

Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι – παρά την αγορά των S-400 – η Τουρκία έχει υπογράψει συμβόλαιο  με τις EUROSAM, ASELSAN και ROKETSAN για τη μελέτη ανάπτυξης ενός αντι-αεροπορικού συστήματος μεγάλου βεληνεκούς, με τα αποτελέσματα να παραδίδονται εντός 18 μηνών.

Η αγορά αυτή πιθανότητα δεν θα απασχολούσε καθόλου αν δεν υπήρχαν οι γνωστές αντιδράσεις – κυρίως από τις ΗΠΑ

και λιγότερο από το ΝΑΤΟ – τόσο για την πιθανότητα διαρροής κρίσιμων πληροφοριών που αφορούν στο Α/Φ F-35A Lighting II (στο οποίο ως γνωστόν η Τουρκία είναι εταίρος επιπέδου ΙΙΙ)

όσο και για την μη συμβατικότητα με τα ΝΑΤΟικά συστήματα (κυρίως το NADGE – NATO Air Defense Ground Environment).

Επιπρόσθετα η Τουρκία κινδυνεύει και με επιπρόσθετες κυρώσεις εφόσον εφαρμοστεί ο CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act – Public Law 115-44).

Βασικά στοιχεία για τα ραντάρ

Πριν ξεκινήσει η αναφορά για το Ο/Σ S-400 κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούν κάποια βασικά στοιχεία για τα ραντάρ.

Αυτό θα βοηθήσει στην πληρέστερη κατανόηση των δυνατοτήτων αλλά και των περιορισμών που μοιραία ακολουθούν από την εφαρμογή των νόμων της φυσικής.

Ένα ραντάρ λοιπόν βασίζει τη λειτουργία του στην εκπομπή μιας ακτινοβολίας (ουσιαστικά ένα ηλεκτρο-μαγνητικό – Η/Μ – κύμα),

η οποία έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και μεγέθη (όπως μήκος κύματος, συχνότητα, διαμόρφωση, κλπ.) και αναμένει για να λάβει την ηχώ της ακτινοβολίας που εξέπεμψε.

Αυτή η ηχώ προέρχεται από κάποιο αντικείμενο το οποίο και αντανακλά το μεγαλύτερο μέρος της ακτινοβολίας που δέχεται προς την πηγή εκπομπής της αρχικής ακτινοβολίας.

Μέσω κατάλληλης επεξεργασίας το ραντάρ μπορεί να εξάγει και να παρουσιάσει στο χρήστη πολλαπλές πληροφορίες για το συγκεκριμένο αντικείμενο (όπως ύψος, ταχύτητα, κλπ.).

Η διάδοση κάθε Η/Μ κύματος υπόκειται σε διάφορα φαινόμενα, όπως ανάκλαση, περίθλαση, κλπ. Για να κατανοηθεί καλύτερα η συμπεριφορά των Η/Μ κυμάτων μπορούμε να τα αντιστοιχίσουμε με τη συμπεριφορά του φωτός.

Για την παρούσα αναφορά δυο από τις εξισώσεις ραντάρ μας ενδιαφέρουν:

α. Μέγιστη (Θεωρητική) Εμβέλεια Αποκάλυψης ή «Εξίσωση Ραντάρ»


όπου: Ps=Ισχύς Εκπομπής (σε Watt)
G=Κέρδος κεραίας
λ=μήκος κύματος
σ=ενεργός διατομή ραντάρ (Radar Cross Section – RCS) (σε m2)
PEmin =ελάχιστη ισχύς εκπομπής (ουσιαστικά η ευαισθησία του δέκτη)

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ανωτέρω εξίσωση αναφέρεται σε ιδανικές συνθήκες διάδοσης. Στην πραγματικότητα υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες οι οποίοι όμως δεν είναι του παρόντος.

Να σημειωθεί επίσης ότι – σύμφωνα με την εξίσωση – για να μικρύνουμε την απόσταση αποκάλυψης ενός στόχου στο μισό, θα πρέπει να μειώσουμε το RCS του (συντελεστής “σ” στην εξίσωση) κατά 16 φορές!

β. Ορίζοντας Ραντάρ

Η συγκεκριμένη εξίσωση περιγράφει την «πραγματική» απόσταση που μπορεί ένα ραντάρ να αποκαλύψει ένα στόχο και λαμβάνει υπόψη της την καμπυλότητα της γης και το φαινόμενο της καμπύλωσης της Η/Μ ακτινοβολίας λόγω διάθλασης του Η/Μ κύματος στην ατμόσφαιρα.

όπου: k=4/3 (συντελεστής καμπύλωσης Η/Μ ακτινοβολίας)
RE=6378 χλμ (μέση ακτίνα Γης)
Η= το υψόμετρο που βρίσκεται τοποθετημένη η κεραία του ραντάρ
h= το υψόμετρο που βρίσκεται ο στόχος

Το οπλικό σύστημα S-400 TRIUMF (C-400 ТРИУМФ)

Το οπλικό σύστημα (Ο/Σ) S-400 είναι ένα αυτοκινούμενο αντι-αεροπορικό σύστημα μεγάλου βεληνεκούς το οποίο έχει αναφερόμενη εμβέλεια αποκάλυψης στόχων τα 600 χλμ και το οποίο δύναται να εμπλέξει ποικιλία στόχων σε όλα τα ύψη.

Διαθέτει δε και δυνατότητες αντι-βαλλιστικής άμυνας εναντίον πυραύλων TBM (Tactical Ballistic Missiles), ενδεχομένως και MRBM (Medium Range Ballistic Missiles) όχι όμως άμυνας εναντίον πυραύλων τύπου ICBM (Inter-Continental Ballistic Missiles).

Η ανάπτυξή του ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1990 από το σχεδιαστικό γραφείο Almaz – Antey (Almaz – Antey Design Bureau)

και θεωρείται εξελικτικό βήμα της οικογένειας των S-300 (ΝΑΤΟ: SA-10 Grumble).

Ουσιαστικά για αρκετό διάστημα το συγκεκριμένο πρόγραμμα αναφερόταν ως S-300PMU-3.

Αν και οι πρώτες – επιτυχείς – δοκιμές εκτελέστηκαν το 1999 στο πεδίο ασκήσεων του Kapustin Yar στο Astrakhan και το σύστημα ήταν έτοιμο να αναλάβει υπηρεσία από το 2001,

σύντομα έγινε φανερό ότι δε διέθετε την απαιτούμενη αποτελεσματικότητα ενάντια σε σύγχρονα όπλα και αεροσκάφη.

Μοιραία το σύστημα σχεδιάστηκε εκ νέου ενώ νέοι πύραυλοι έκαναν την εμφάνισή τους.

Με την ολοκλήρωση των αναβαθμίσεων το σύστημα εισέρχεται σε – ρωσική – υπηρεσία το 2007, χωρίς όμως να μπορεί να εμπλέξει στόχους πέραν από τα 250 χλμ., καθώς δεν υπήρχε κατάλληλος πύραυλος διαθέσιμος.

Τον Οκτώβριο του 2018, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές, ο πύραυλος 40Ν6, ο οποίος έχει εμβέλεια 380 χλμ, έγινε αποδεκτός από τις δυνάμεις αεράμυνας.

Κύρια Μέρη

Η φιλοσοφία σχεδίασης του συστήματος συνιστάται στην ικανότητα αποκάλυψης στόχων κάθε τύπου

(είτε αυτοί είναι αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων και STEALTH, πύραυλοι CRUISE, συστήματα UAV, κλπ.) σε ύψη που ξεκινούν από τα 5 μέτρα και φτάνουν μέχρι και τα 30 χλμ. (90.000 πόδια).

Για αυτό το σκοπό το σύστημα ενσωματώνει ποικιλία ραντάρ (κάποια προέρχονται κατευθείαν από το S-300 και αποτελούν αναβαθμισμένες εκδόσεις)

τα οποία εκμεταλλεύονται συγκεκριμένα χαρακτηριστικά για να φέρουν σε πέρας διαφορετικές αποστολές.

Ένα ακόμα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι ότι το σύστημα μπορεί να εξοπλιστεί (ακόμα και στον ίδιο φορέα μεταφοράς – εκτόξευσης) με πυραύλους διαφορετικών δυνατοτήτων.

Σύστημα Διαχείρισης Μάχης 30Κ6Ε

Το Σύστημα Διαχείρισης Μάχης 30Κ6Ε αποτελείται από το Κέντρο Διεύθυνσης Πυρός 55Κ6Ε και το ραντάρ πρόσκτησης στόχων 91Ν6Ε “Big Bird”.

Το σύστημα έχει τη δυνατότητα διαχείρισης του έργου της μονάδας πυρός των S-400 αλλά παρέχει και τη δυνατότητα διασύνδεσης μεταξύ διαφόρων άλλων συστημάτων,

όπως μονάδες πυρός S-300PMU-1/2, συστήματα εγγύς άμυνας όπως τα Tor-M1/2 και Panstir-S1/2, υπόλοιπα συστήματα ραντάρ μεγάλης εμβέλειας, κλπ.

Εκτιμάται (χωρίς να έχει επιβεβαιωθεί) ότι δύναται να διασυνδεθεί και με τα ιπτάμενα ραντάρ τύπου Α-50.

Το σύστημα ενσωματώνει δυνατότητα ψηφιακής διασύνδεσης είτε μέσω ασύρματων είτε μέσω ενσύρματων μέσων (ακόμα και απλών τηλεφωνικών γραμμών) με όλα τα παραπάνω συστήματα.

Επιπρόσθετα, μέσω του 30Κ6Ε είναι δυνατή η διασύνδεση τόσο με το σύστημα ραντάρ 1L119 Nebo-M SVU (το οποίο είναι ένα VHF AESA anti-STEALTH ραντάρ μεγάλης εμβέλειας)

αλλά και με συστήματα παθητικού εντοπισμού στόχων (όπως τα Topaz Kolchuga, KRTP-91 Tamara και 85V6 Vega) αλλά και με Συστήματα Διαχείρισης Μάχης προϊσταμένων κλιμακίων (όπως το 9S52M1 Polyana D4M1).

Το σύστημα μπορεί να διασυνδεθεί με μέχρι έξι μονάδες πυρός 98Zh6E (ενώ έχει και δυνατότητα να ασκεί απευθείας τον τακτικό έλεγχο – χωρίς να παρεμβάλετε αντίστοιχο σύστημα – απευθείας σε μονάδες πυρός του συστήματος S-300PMU-1/2).

Κέντρο Διεύθυνσης Πυρός 55Κ6Ε

Το 55Κ6Ε είναι το επόμενο εξελικτικό βήμα στα Κέντρα Διεύθυνσης Πυρός (ΚΔΠ).

Αποτελεί εξέλιξη του 54Κ6Ε1 του Ο/Σ S-300PMU-2 και ενσωματώνει και αυτό αρκετά συστήματα προερχόμενα από το εμπόριο (COTS – Commercial Off The Self).

Χρησιμοποιείται για τον έλεγχο όλων των υπόλοιπων μερών της πυροβολαρχίας και έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει και να επεξεργάζεται πληροφορίες

είτε από τα οργανικά μέσα της πυροβολαρχίας αλλά και από προϊστάμενα ή υφιστάμενα κλιμάκια (όπως το ΚΔΠ Ranzir-M 9C737M του Ο/Σ Κ/Β 9Κ331 Tor-M1).

Μπορεί επίσης να ελέγξει τα καθεστώτα λειτουργίας του ραντάρ 91Ν6Ε (συμπεριλαμβανομένης και της λειτουργίας IFF/SSR).

Η διασύνδεσή του με τα υπόλοιπα μέρη της πυροβολαρχίας γίνεται μέσω πακέτου C3/Data Link.

Ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός έχει ως βάση κονσόλες που ενσωματώνουν μικρο-επεξεργαστές Elbrus-90 (ο οποίος είναι ένας 4-πύρηνος επεξεργαστής βασιζόμενος σε αρχιτεκτονική SPARC χρονισμένος στα 500 MHz, με μνήμη RAM 500 MB)

καθώς και οθόνες τύπου LCD (υπάρχουν 18 συνολικά οθόνες για όλους τους χειριστές) οι οποίες προσφέρουν μικρό βάρος και χαμηλές απαιτήσεις κατανάλωσης ισχύος.

Υπάρχουν τουλάχιστον 5 σταθμοί εργασίας οι οποίοι μπορούν να διαμορφωθούν για να υποστηρίξουν τη λειτουργία των παρακάτω καθηκόντων:

  • – Διοικητή της Μονάδας Αεράμυνας
  • – Αξιωματικός Διαχείρισης Εναερίου Χώρου
  • – Δύο Αξιωματικών Τακτικού Ελέγχου
  • – Ενός Αξιωματικού Επικοινωνιών

Το σύστημα βρίσκεται τοποθετημένο επί φορέα 8Χ8 Ural 532301. Λόγω της ενσωμάτωσης ψηφιακής τεχνολογίας το σύστημα έχει μειωμένη βάρος και όγκο αλλά και μικρότερες απαιτήσεις συντήρησης.

Για τις ανάγκες διασύνδεσης με τα υπόλοιπα συστήματα αλλά και επικοινωνιών διατίθενται πολλαπλά συστήματα επικοινωνιών τόσο φωνής όσο και δεδομένων.

Για την ασφαλή διασύνδεση του με το ραντάρ πρόσκτησης στόχων 91Ν6Ε χρησιμοποιείται σύστημα ασφαλών επικοινωνιών μικρο-κυματικής ζεύξης.

Ραντάρ Πρόσκτησης Στόχων και Διαχείρισης Μάχης 91Ν6Ε “Big Bird”

Το συγκεκριμένο – πλήρως ψηφιακό – ραντάρ χρησιμοποιείται για την ανίχνευση του εναερίου χώρου, την πρόσκτηση διαφόρων στόχων (αεροσκάφη, πυραύλους CRUISE)

αλλά και TBMs, την αναγνώριση και κατηγοριοποίησή τους ενώ παρέχει και την εξαγωγή γωνιακών συντεταγμένων για παρεμβολείς STAND-OFF (STAND-OFF Jammers).

Σχεδιαστικά προέρχεται από το ραντάρ 64Ν6Ε των S-300.

Το σύστημα αναφέρεται ότι έχει εμβέλεια ανίχνευσης τα 600 χλμ, μπορεί να διαχειριστεί μέχρι 300 στόχους και έχει ακρίβεια 200 μέτρα κατ’ απόσταση και 0.5ο κατ’ αζιμούθιο, ενσωματώνει δε και σύστημα IFF.

Σχεδιαστικά προέρχεται από το αρχικό ΝΙΙΙΡ 5N64S και αποτελεί το τελευταίο εξελικτικό βήμα.

Αποτελεί μια πλήρως ψηφιακή σχεδίαση με υψηλή ισχύ εκπομπής ώστε να παρέχει επαρκές βεληνεκές ανίχνευσης στόχων (ώστε να γίνει εκμετάλλευση των δυνατοτήτων των νέων πυραύλων μεγάλης εμβέλειας).

Το ραντάρ λειτουργεί στη ζώνη –S (S-band) στα 2 GHz.

Είναι ένα ραντάρ παθητικής διάταξης φάσης με κεραία μορφής “Janus” και τύπου εκπομπής τομέα μέσω ανάκλασης

(Janus-faced symmetrical reflection type of space fed passive Phased Array) το οποίο ενσωματώνει 2700 στοιχεία (elements/phase shifter) σε κάθε πλευρά.

Αντίθετα με τις δυτικές διατάξεις (όπως το SPY-1A Aegis) η κεραία PhA χρησιμοποιεί εμπρόσθιο τροφοδότη τύπου “χοάνης” (face horn feed).

Αυτή η διάταξη επιτρέπει στο ραντάρ να ανιχνεύει ταυτόχρονα σε 2 τομείς των 90ο έκαστος, με την τοποθέτηση της κεραίας να γίνεται μηχανικά αλλά η κίνηση της δέσμης ακτινοβολίας, τόσο κατά αζιμούθιο όσο και κατ’ ανύψωση, να γίνεται ηλεκτρονικά.

Τα ηλεκτρονικά που απαιτούνται για τη κατεύθυνση της δέσμης βρίσκονται ενσωματωμένα εντός του συγκροτήματος της κεραίας.

Το ραντάρ ενσωματώνει δυνατότητα αναπήδησης συχνότητας (συγκεκριμένα pulse-to-pulse agile frequency hopping) ενώ έχει γίνει και προσπάθεια μείωσης των πλευρικών λοβών.

Χρησιμοποιώντας αυτές τις τεχνολογίες το σύστημα έχει υψηλή αντοχή σε ηλεκτρονικά αντίμετρα και σε παρεμβολές.

Το σύνολο των υποσυγκροτημάτων του ραντάρ είναι τοποθετημένο επί τρέιλερ το οποίο φέρεται από φορέα ΜΑΖ-79104/9988.

Μονάδα Πυρός 98Zh6E

Για το Ο/Σ S-400 ως «μονάδα πυρός» θεωρείται τόσο το ραντάρ εγκλωβισμού και κατεύθυνσης πυραύλων (ΜРЛС 92Ν6Ε) όσο και τα συγκροτήματα μεταφοράς – εκτόξευσης των Κ/Β (Transporter Erecting Launchers – TELs).

Μέχρι 12 TELs μπορούν να διασυνδεθούν σε ένα ραντάρ 92Ν6Ε. Η κάθε μονάδα πυρός μπορεί να βρίσκεται σε απόσταση μέχρι 100 χλμ. από το ΚΔΠ 55Κ6Ε.

Ραντάρ Εγκλωβισμού και Κατεύθυνσης Πυραύλων 92Ν6Ε “Grave Stone”

Το ραντάρ 92Ν6Ε αποτελεί το ρωσικό αντίστοιχο του ραντάρ MPQ-53 του Ο/Σ PATRIOT όσον αφορά τον εγκλωβισμό και την κατεύθυνση των πυραύλων.

Η αποστολή του ραντάρ είναι η αυτόνομη έρευνα τομέα (είτε χειροκίνητα είτε πλήρως αυτόματα), πρόκτηση στόχων και κατεύθυνση των πυραύλων σε όλες τις καιρικές συνθήκες.

Ενσωματώνει σύστημα IFF για την αυτοματοποιημένη αναγνώριση των στόχων. Λόγω της ενσωμάτωσης δυνατότητας αναπήδησης συχνότητας καθώς και των λοιπών προβλέψεων

το σύστημα μπορεί να λειτουργεί σε περιβάλλον υψηλών παρεμβολών και ηλεκτρονικών πολέμου.

Το ραντάρ 92Ν6Ε μπορεί να κάνει την αυτόματη κατανομή και κατηγοριοποίηση των στόχων, να υπολογίσει τους επιτρεπόμενους τομείς εκτόξευσης,

να εκτοξεύσει τους πυραύλους και να τους καθοδηγήσει προς το στόχο παρέχοντας ανανέωση στοιχείων μέσης πορείας (midcourse guidance commands).

Τα καθεστώτα τα οποία χρησιμοποιούνται για την κατεύθυνση πυραύλων συμπεριλαμβάνουν άμεση αποστολή εντολών διόρθωσης πορείας, ημι-ενεργή κατεύθυνση

(semi-active homing) καθώς και Track-via-Missile/Seeker Aided Ground Guidance όπου ο ερευνητής του πυραύλου επικοινωνεί με το ραντάρ

παρέχοντας υψηλότερη ακρίβεια στον εγκλωβισμό του στόχου και στον υπολογισμό των απαιτούμενων διορθώσεων πορείας.

Το σύστημα λειτουργεί στην I/J μπάντα συχνοτήτων. Είναι ένα πολλαπλών λειτουργικών ραντάρ παθητικής διάταξης φάσης (PhA) το οποίο δύναται να κατευθύνει ηλεκτρονικά τη δέσμη εκπομπής.

Σχεδιαστικά προέρχεται από το ραντάρ 30Ν6Ε “Flap Lid” του συστήματος S-300.

Για την επίτευξη της αποστολής το σύστημα ενσωματώνει νέους επεξεργαστές και ψηφιακή τεχνολογία επεξεργασίας σήματος καθώς και νέους πομποδέκτες, οι οποίοι επιτρέπουν την αυξημένη εμβέλεια του συστήματος.

Το ραντάρ χρησιμοποιεί κεραία εκπομπής τομέα με ένα περίπλοκο μονο-παλμικό τροφοδότη στο πίσω μέρος της (transmission type of space feeded phased-array antenna with a complex monopulse horn feed into the rear plane of the antenna).

Το σύστημα μπορεί να κατευθύνει μέχρι 12 Κ/Β εναντίον 6 στόχων (η πάγια ρωσική τακτική είναι η εκτόξευση 2 Κ/Β εναντίον ενός στόχου ώστε να μεγιστοποιηθεί η πιθανότητα κατάρριψης).

Το μέγιστο βεληνεκές του συστήματος είναι 400 χλμ. Μπορεί να παρακολουθεί μέχρι 100 στόχους ταυτόχρονα ενώ συνεχίζεται η σάρωση (Track While Scan – TWS) και να εξάγει συντεταγμένες βολής για τους 6 από αυτούς.

Καρδία του συστήματος αποτελεί ο επεξεργαστής Elbrus-90 (βλπ. παραπάνω) ο οποίος είναι κοινός με το ΚΔΠ 55Κ6Ε (παρέχοντας έτσι αυξημένη ομοιοτυπία και μειωμένες απαιτήσεις συντήρησης).

Η επεξεργαστική ισχύς του συστήματος παρέχει τη δυνατότητα εφαρμογής πολλαπλών καθεστώτων λειτουργίας τα οποία περιλαμβάνουν:

  • – Έλεγχος των συχνοτήτων λειτουργίας για την αποκάλυψη παρεμβολών.
  • – Ευέλικτη δέσμη εκπομπής ακτινοβολίας η οποία ανταποκρίνεται κάθε φορά στις απαιτήσεις λειτουργίας.
  • – Λειτουργία σε πολλαπλές PRFs (Pulse Repetition Frequencies) και μεθόδων έρευν5ας τα οποία εφαρμόζονται κατά περίπτωση.
  • – Εφαρμογή «δραστικών μεθόδων» για την καταστολή των παρεμβολών.

Το ραντάρ είναι πλήρως αυτοκινούμενο και φέρεται επί φορέα ΜΖΚΤ-7930 (8Χ8).

Μονάδα Μεταφοράς – Εκτόξευσης (TEL) Κ/Β 5Ρ90S/SE (και 5Ρ85ΤΕ2)

Η σειρά 5Ρ90 αφορά σε νέα σχεδίαση TEL η οποία βασίζεται σε σκάφος BAZ-6909-022 και μπορεί να αξιοποιήσει βαρύτερους πυραύλους από προηγούμενες σχεδιάσεις.

Πέρα από την κεφαλή του συστήματος υφίστανται και άλλες βελτιώσεις, όπως το νέο σύστημα ζεύξης δεδομένων με το ραντάρ 92Ν6Ε αλλά και το σύστημα ναυτιλίας και εύρεσης θέσης NK ORIENTIR.

Τα δύο αυτά συστήματα επιτρέπουν μεγαλύτερη ακρίβεια στην τάξη των εκτοξευτών και στην αποστολή των σχετικών στοιχείων στο ραντάρ.

Με αυτό τον τρόπο εκτιμάται ότι αυξάνεται και η απόσταση μεταξύ ραντάρ και εκτοξευτή (η οποία όμως δεν αναφέρεται αν και εκτιμάται ότι

λόγω της χρησιμοποίησης ασύρματης ζεύξης δεδομένων πρέπει να είναι αρκετά μεγαλύτερη, συγκρινόμενη με την καλωδιακή του S-300, και ενδεχόμενα να ανέρχεται σε δεκάδες χλμ.).

Νέα συστήματα παροχής ισχύος και εξοπλισμός ανύψωσης επιτρέπουν στον εκτοξευτή να βρεθεί από τάξη πορείας σε ετοιμότητα εκτόξευσης σε χρόνο που αγγίζει τα 5 λεπτά.

Κατευθυνόμενα Βλήματα (Κ/Β)

Για να μπορέσει το σύστημα να εκτελέσει την αποστολή του, η οποία ουσιαστικά απαιτεί από το σύστημα την εμπλοκή διαφόρων τύπων στόχων οι οποίοι έχουν διαφορετικές δυνατότητες, έχει ενσωματωθεί η δυνατότητα χρησιμοποίησης διαφόρων τύπων πυραύλων.

Η χρησιμοποίηση αυτών των πυραύλων δεν έχει περιορισμούς ως προς τον αριθμό ή τον τύπο είτε στα πλαίσια της μονάδας πυρός είτε ακόμα και σε μεμονωμένους εκτοξευτές.

Οι τύποι των πυραύλων, καθώς και τα χαρακτηριστικά τους, φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:

Οι πύραυλοι 9Μ96(Ε/Ε2) αφορούν σε Κ/Β μικρού έως μέσου βεληνεκούς.

Μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναντίον τακτικών Α/Φ και Ε/ΕΠ, όπλων υψηλής ακρίβειας, καθώς και εναντίον των πολεμικών κεφαλών βαλλιστικών πυραύλων.

Η κύρια αποστολή είναι η παροχή εγγύς προστασίας είτε στη μονάδα των S-400 είτε σε κάποιο άλλο στόχο υψηλής αξίας που βρίσκεται στην ομπρέλα προστασίας του συστήματος.

Φέρει πυραυλοκινητήρα μονού σταδίου στερεού προωθητικού και διπλό σύστημα κατεύθυνσης, αδρανειακό στα αρχικά στάδια της πτήσης και ενεργού ραντάρ στην τερματική περιοχή του στόχου.

Το σύστημα ελέγχου πτήσης δίνει τη δυνατότητα στον πύραυλο να εκτελεί ελιγμούς άνω των 20g, το οποίο δίνει τη δυνατότητα αντιμετώπισης και τακτικών βαλλιστικών πυραύλων που ίπτανται με ταχύτητα μέχρι 4,8 μ/δευτ.

Οι πύραυλοι 48Ν6(Ε2/Ε3) αναφέρονται ως Κ/Β μεγάλου βεληνεκούς. Αφορούν σε μια βελτιωμένη έκδοση των Κ/Β τύπου 48Ν6 τα οποία εξοπλίζουν το Ο/Σ S-300.

Η κύρια αποστολή τους αφορά στην αντιμετώπιση βαλλιστικών πυραύλων οι οποίοι κινούνται με ταχύτητα μέχρι Mach 8.

Για την κατεύθυνση του πυραύλου χρησιμοποιείται η μέθοδος “Track via Missile”.

Σε αυτή τη μέθοδο το ραντάρ καταυγάζει το στόχο με την επιστρεφόμενη ακτινοβολία να λαμβάνεται τόσο από το ραντάρ στο έδαφος όσο και από τον ερευνητή του πυραύλου.

Αντίθετα όμως με τη μέθοδο SARH (Semi Active Radar Homing) ο πύραυλος δεν έχει δικό του ενεργό ερευνητή και όλοι οι απαιτούμενοι υπολογισμοί αναχαίτισης εκτελούνται από το επίγειο ραντάρ.

Αυτό με τη σειρά του στέλνει μια σειρά εντολών διόρθωσης της πορείας του πυραύλου.

Η χρησιμοποίηση αυτής της μεθόδου παρουσιάζει πολλαπλά πλεονεκτήματα, όπως υψηλή αντοχή στις παρεμβολές (ουσιαστικά το ραντάρ λαμβάνει πληροφορίες για το στόχο τόσο από το δικό του δέκτη όσο και από το δέκτη του πυραύλου),

μειώνει την πολυπλοκότητα των πυραύλων καθώς τα απαιτούμενα ηλεκτρονικά για την επίλυση των τροχιών πυραύλου και στόχου δεν βρίσκονται εγκατεστημένα σε κάθε πύραυλο ξεχωριστά

αλλά στο ραντάρ εγκλωβισμού (σημειώνεται ότι μειωμένη πολυπλοκότητα οδηγεί σε αύξηση της διαθεσιμότητας)

και τέλος τα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου του Α/Φ δεν λαμβάνουν κάποια πληροφορία από τον ερευνητή του πυραύλου καθώς ο τελευταίος λειτουργεί σε πλήρως παθητικό καθεστώς.

Ένα από τα διαφημιζόμενα στοιχεία του συστήματος αφορά στην εισαγωγή του πυραύλου 40Ν6 ο οποίος πρόσφατα (Οκτ. 18) ανέλαβε υπηρεσία και αναμένεται να εξοπλίσει τις υπάρχουσες και μελλοντικές πυροβολαρχίες S-400, με ορίζοντα το 2027.

Η αρχική παραγγελία αφορά σε 100 Κ/Β.

Ο πύραυλος χαρακτηρίζεται ως «εξαιρετικά μεγάλης εμβέλειας» καθώς έχει βεληνεκές άνω των 380 χλμ. και επιτρέπει την πλήρη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων ανίχνευσης του συστήματος.

Εκτός των άλλων στόχων εκτιμάται ότι θα μπορεί να εμπλέκει στόχους που – μέχρι σήμερα – βρίσκονταν εκτός φακέλου εμπλοκής Κ/Β συστημάτων,

όπως ιπτάμενα ραντάρ (AWACS), συστήματα ISTAR (όπως το Ε-8J Joint Stars) και εναέριους παρεμβολείς (Stand-off Jammers), όπως τα F-18G Growler.

Το σύστημα έχει εμβέλεια 380 χλμ. για συμβατικούς αεροδυναμικούς στόχους και 15 χλμ. για βαλλιστικούς πυραύλους σε ύψη τα οποία κυμαίνονται από 10 μέτρα έως 35 χλμ.

Το χαρακτηριστικό που κάνει το συγκεκριμένο πύραυλο μοναδικό είναι ο νέος ερευνητής ενεργού καθοδήγησης και το νέο προφίλ πτήσης, που επιτρέπουν την εμπλοκή στόχων που κινούνται πέραν του «ορίζοντα ραντάρ».

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει ο πύραυλος ανέρχεται στο μέγιστο ύψος πτήσης του (το απόγειο της συγκεκριμένης τροχιάς αναφέρεται σε 40 χλμ)

και κατόπιν μεταπίπτει σε καθεστώς “Search and Destroy”.

Εφόσον ο ερευνητής εγκλωβίσει στόχο ο πύραυλος κινείται εναντίον του, εκτελώντας σχεδόν κατακόρυφη τροχιά, αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο την πιθανότητα επιτυχούς εμπλοκής αλλά και την καταστροφικότητά του.

Ενδεχομένως το συγκεκριμένο προφίλ πτήσης δικαιολογεί και τις αντιφατικές πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει και αφορούν στην ταχύτητα πτήσης του,

έτσι εκτιμάται ότι ο πύραυλος, κατά την ενδιάμεση φάση πτήσης διατηρεί ταχύτητα Mach 3,5 ώστε να παραμείνει σε πτήση για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα

και κατά την τερματική φάση όπου επιταχύνει και εκμεταλλεύεται και τη δυναμική ενέργεια που έχει λόγω ύψους, φτάνει τα Mach 14.

Περισσότερες πληροφορίες δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής, οπότε διάφορες λεπτομέρειες, όπως επιλογή προφίλ πτήσης ανάλογα του είδους του στόχου,

δυνατότητες ερευνητή (ο οποίος θα πρέπει να είναι ουσιαστικά ένα ραντάρ υψηλών δυνατοτήτων από μόνος του), αποφυγή παρεμβολών λόγω clutter, κλπ. δεν είναι γνωστές.

Μια άλλη άγνωστη παράμετρος είναι ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται η ανίχνευση στόχων πέραν του «ορίζοντα ραντάρ», ώστε να γίνει η εκτόξευση των πυραύλων.

Εξοπλισμός Υποστήριξης

Ο λοιπός εξοπλισμός υποστήριξης περιλαμβάνει τόσο οχήματα συντήρησης όσο και οχήματα μεταφοράς και φόρτωσης των πυραύλων στους εκτοξευτές.

Συνοπτικά μια μονάδα S-400 έχει:

  • – Όχημα ελέγχου περιοχής (site survey vehicle) 1Τ12Μ2
  • – Γερανοφόρο όχημα φόρτωσης Κ/Β (transloader/crane) 22T6-2/22T6E2
  • – Διάφορα οχήματα παροχής ισχύος
  • – Οχήματα συντήρησης

Προαιρετικός Εξοπλισμός

Ένα από τα χαρακτηριστικά του συστήματος είναι ότι μπορεί να ενσωματωθεί προαιρετικός εξοπλισμός χωρίς να απαιτούνται τροποποιήσεις στο υλικό (hardware) ή στο λογισμικό (software) σε μια λογική “plug-n-play”.

Αυτά τα συστήματα μπορεί να περιλαμβάνουν είτε νέα ραντάρ εγκλωβισμού και κατεύθυνσης πυραύλων, είτε συστήματα παθητικού εντοπισμού είτε συνδυασμός αυτών. Παρακάτω αναφέρονται κάποια τα οποία αυξάνουν τις επιχειρησιακές δυνατότητες του S-400.

Ραντάρ Εγκλωβισμού και Κατεύθυνσης Πυραύλων 96L6Ε “Cheese Board”

Το συγκεκριμένο σύστημα ξεκίνησε να αναπτύσσεται από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 από το σχεδιαστικό γραφείο (ΚΒ) Lira

με σκοπό να χρησιμοποιηθεί για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος S-300PMU-2, με την αντικατάσταση του ραντάρ S-Band 36D6 “Tin Shield”

(ραντάρ ανίχνευσης μέσου και μεγάλου ύψους) και του S-Band ραντάρ 76Ν6 “Clam Shell” (ραντάρ ανίχνευσης χαμηλών υψών).

Το σύστημα παρέχει μικρότερο όγκο και απαιτήσεις συντήρησης, μειώνει την περιπλοκότητα (αντικαθιστά 2 συστήματα με ένα) και λόγω των αυτοματισμών που έχουν ενσωματωθεί δύναται να τεθεί για λειτουργία σε χρόνο 5 λεπτών.

Στο ραντάρ έχουν ενσωματωθεί πολλαπλά συστήματα επικοινωνιών (ακόμα και πρόβλεψη για χρήση καλωδίου οπτικών ινών) με τα οποία γίνεται εφικτή η αποκατάσταση διασύνδεσης με πολλαπλά συστήματα, είτε αυτά είναι κέντρα διεύθυνσης, είτε ραντάρ, είτε μονάδες πυρός.

Πρόκειται για τρισδιάστατο (3D) ραντάρ με εμβέλεια αποκάλυψης στόχων από 5 έως 300 χλμ. το οποίο μπορεί να επεξεργαστεί μέχρι 100 στόχους.

Το ραντάρ μπορεί να λειτουργήσει σε τρία καθεστώτα λειτουργίας.

Στο πρώτο επιτυγχάνεται πλήρης ανίχνευση σε αζιμούθιο 360ο (με την κεραία να περιστρέφεται μηχανικά) και σε ανύψωση από -3ο έως +1,5ο με περίοδο σάρωσης 12 δευτ.
armyvoice.gr

Shares