Πέμπτη , 28 Μαρτίου 2024
Τελευταία Νέα

Μαθήματα από γεγονότα της ιστορίας

Το μάθημα της ιστορίας είναι για κάποιους κάτι βαρετό. Κι όμως, η σημασία της για την πρόοδο του ανθρώπου είναι κάτι ανεκτίμητο, που μπορεί να παρομοιαστεί, ακόμα και με τη δουλειά του ιατρού: τι κάνει ένας γιατρός για να θεραπεύσει αποτελεσματικά μια ασθένεια στο βάθος της και όχι κάποια «συμπτώματα»;

Γράφει ο Βαγγέλης Σαραντίδης

Θα πάρει το λεγόμενο «ιστορικό» του ασθενούς. Ένα σωστό ιστορικό θα καταλήξει σε σωστή θεραπεία, όπως γίνεται και με τις διαδικασίες των ακτινογραφιών ή των άλλων εξετάσεων, που τι άλλο κάνουν, από το να δείχνουν το «τι έγινε» πριν, σε έναν οργανισμό που ασθενεί. Ας δούμε, λοιπόν, από πολύ απλά ιστορικά γεγονότα ή παγιωμένες ιστορικές καταστάσεις, τι συμπεράσματα μπορούν να βγουν, με κριτήριο την παρατήρηση και την κοινή λογική. Ίσως, έτσι, δούμε αυτό που λέμε ιστορία με ένα «άλλο μάτι», καταλαβαίνοντας πολλά…

Τι κατάφεραν οι αρχαίες ελληνικές πόλεις, επιλέγοντας να κάνουν κουμάντο μόνες τους στα του οίκου τους, την ώρα που γύρω τους γιγαντωνόταν το μεγάλο βασίλειο της Ρώμης;

Κατακτήθηκαν και χάθηκαν από την ιστορία, επειδή δεν επέλεξαν να θυσιάσουν την τοπική οικονομική τους ευμάρεια ή την «βόλεψη» κάποιων ισχυρών ντόπιων συμφερόντων για να ενωθούν με τις ομόδοξες τους και ίδιας ελληνικότητας γειτονικές πόλεις σε ένα ενιαίο βασίλειο, με στρατό και κεντρική διοίκηση, ώστε να διαφυλάξουν την παράδοσή τους και την ταυτότητά τους. Ο κίνδυνος ήταν ορατός, μεγάλωνε επί δεκαετίες, αλλά οι τότε Έλληνες πολιτικοί ηγέτες τον υποτιμούσαν. Δεν διδάχθηκαν και από τα παθήματα των γύρω λαών. Ο δε λαός «πλήρωσε τη νύφη», αφού κατά την κατάκτηση κατασφάχτηκε και καταστράφηκε…

Τι προέκυψε μετά την Φραγκική κατάκτηση στην Ελλάδα, που μέχρι πρότινος ζούσε κάτω από τη Βυζαντινή Κεντρική διοίκηση;

Η Ελλάδα γέμισε μικρά βασίλεια με τους ντόπιους βασιλιάδες να θέλουν να υπερισχύσουν των γειτόνων τους, καταφεύγοντας σε πολέμους. ήταν μια συμφορά που ήρθε στην Ελλάδα, αφού μεταλαμπαδεύτηκε η άρρωστη φεουδαρχία της Δύσης στην κεντρική διοίκηση του Βυζαντίου, που είχε διασωθεί από την εξάρτηση από οικονομικά συμφέροντα και κλίκες τοπικών παραγόντων.

Η Ελλάδα ξαναγύρισε στην κουλτούρα της άσκησης πολιτικής βάσει των τοπικών μικροσυμφερόντων. Η κουλτούρα αυτή έδρασε εις βάρος της κοινής λογικής, όπου και όταν διακυβευόταν η επιλογή πολιτικών τακτικών για τη διάσωση ή την ευημερία των υπηκόων. Κάτι που έδωσε αποτελέσματα όταν ένας νουνεχής αυτοκράτορας του Βυζαντίου ασκούσε με υγιή τρόπο την εξουσία έχοντας τη δύναμη της επιβολής.

 

Όταν οι Φράγκοι έφυγαν, η κατάσταση αυτή έγινε μια «μόδα» στις περιοχές της Ελλάδας. Και έχουμε να θυμόμαστε: Δεσποτάτο της Ηπείρου, Αυτοκρατορία της Νίκαιας, Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, Δεσποτάτο του Μυστρά… Οι ντόπιοι άρχοντες, μάλιστα, στην προσπάθεια να μαζέψουν όπως-όπως στρατό κατά των γειτόνων τους, πολύ συχνά, στρατολογούσαν Τούρκους μισθοφόρους, για να επικρατήσουν. Τι έγινε τελικά; Οι Τούρκοι έμαθαν τα μυστικά του πολέμου της εποχής και …εκπαιδεύτηκαν παρατηρώντας τις μικρότητες των ελλήνων «αρχόντων». Και κουβάλησαν αυτή την «επιμόρφωση» στους άλλους, μόνιμους ηγέτες τους, στην ανατολή, ώστε να μπορέσουν εκείνοι να υλοποιήσουν το όραμά τους, που ήταν η κατάκτηση των Ελλήνων. Η κατάσταση αυτή, ως φαίνεται ιστορικά, δεν θεραπεύτηκε ποτέ. Πάλι, βέβαια, ο φτωχός ελληνικός λαός και η καθ’ ημάς Ανατολή πλήρωσε το «μάρμαρο», όταν η Πόλη έπεσε το 1453, ως τελευταίο προπύργιο των ήδη πολυδιασπασμένων μικρών κομματιών της πάλαι ποτέ ελληνικής Βυζαντινής αυτοκρατορίας…

 

Τι προέκυψε από τον εμφύλιο στην Ελλάδα καταμεσίς του αγώνα για την απελευθέρωση από τους Τούρκους;

Μα η απώλεια της ενότητας στη λήψη αποφάσεων στο στρατιωτικό πεδίο και η εξουθένωση, με αποτέλεσμα το χάσιμο της προόδου της επανάστασης. Οι Έλληνες βρέθηκαν διαιρεμένοι και εύκολα θύματα μπροστά στον Ιμπραήμ, όταν κάποιοι δήθεν νοήμονες ηγέτες τους του θυσίασαν στο βωμό της δικής τους ματαιοδοξίας.

Πριν, καλά-καλά, διώξουν τους μέχρι χθες βασανιστές τους, αρκετοί επιτήδειοι δήθεν ηγέτες του τόπου θέλησαν να εκμεταλλευτούν «οφέλη» από τη δημιουργία ενός ελεύθερου κράτους, με τους Τούρκους ακόμα στην …πόρτα τους, αγνοώντας τους κινδύνους ή μάλλον, αδιαφορώντας για το τι τους επιφύλασσε το μέλλον της …επόμενης εβδομάδας (όχι έτους!). Επιπλέον, χάθηκαν και τα χρήματα των ακριβών δανείων της ανεξαρτησίας, όταν ξοδεύτηκαν σε πληρωμή πολεμικών εξόδων για …διαμάχες μεταξύ κοτζαμπάσηδων και στρατιωτικών. Το αποτέλεσμα; Σταθερά το ίδιο: καταστροφή των ελληνικών χωριών και πόλεων, με σφαγή των Ελλήνων από τους εχθρούς…

Τι έγινε όταν η απελευθερωμένη Ελλάδα από την κατοχή των Γερμανών απέτυχε να καταδικάσει και να τιμωρήσει παραδειγματικά τους δοσίλογους και προδότες της εποχής;

Έδωσε άλλοθι σε πολλούς επιτήδειους της εποχής να κατηγορήσουν και να εμποδίσουν κάθε προοπτική επιτυχίας των μεταπολεμικών κυβερνήσεων, τροφοδοτώντας με ένα ακόμα επιχείρημα εκείνους που αιματοκύλησαν τη χώρα σε έναν εμφύλιο, ίσως τον τραγικότερο της ελληνικής ιστορίας, που τα θύματα και οι καταστροφές που επέφερε στην πατρίδα ήταν, ίσως, συγκρίσιμες με της Κατοχής.

Πάλι, κάποιοι δήθεν πολιτικοί ηγέτες της εποχής, θέλησαν να «διασώσουν» το τσούρμο των δωσίλογων και υποστηρικτών των Αρχών Κατοχής για να αντλήσουν οφέλη υπέρ μιας πολιτικής καριέρας, στον τόπο που άχνιζε ακόμα από τις στάχτες της καταστροφής και του θανάτου… Οι άνθρωποι αυτοί γιγαντώθηκαν και οι ίδιοι αλλά και οι στενοί συγγενείς τους, χωρίς καμία ρετσινιά, διεκδίκησαν πόστα στην πολιτική σκηνή της μετακατοχικής Ελλάδας, ρίχνοντας «φόλες» στην αξιοπιστία του πολιτικού συστήματός της, υπηρετώντας, απλά, κάποια άλλα συμφέροντα, μιας άλλης κατοχής, είτε ξένης, είτε κάποιων μεγάλων οικονομικών συμφερόντων εντός Ελλάδος για την προσωπική τους ανάδειξη, αναγνώριση και επιβίωση. Αποτέλεσμα; Διαιωνίστηκε η κουλτούρα του δήθεν μονόδρομου της ανάγκης εξυπηρέτησης των συμφερόντων κάποιων ξένων, δήθεν για να διασωθούν οι Έλληνες, σε κρίσιμες στιγμές, ακόμα και της σημερινής μας «πικραμένης» περιόδου πολιτικών εξελίξεων.

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΠΈΡΑΣΜΑ: Οι ελληνικές κυβερνήσεις, διαχρονικά, απέτυχαν ή δεν θέλησαν να αξιοποιήσουν τα συμπεράσματα που αντλεί η κοινή λογική από την ιστορία μας, αλλά και οι νεοέλληνες δεν μάθαμε καλά την ιστορία μας. Ίσως, επειδή το να την μάθουμε σωστά, ενοχλούσε και κάποιους. Απαξίωσαν αρκετοί δήθεν πολιτικοί ηγέτες-πολιτικάντηδες την ανάγκη καταπολέμησης των στοιχείων εκείνων που δρουν διασπαστικά για το ελληνικό έθνος και την ανεξαρτητοποίησή του, μπροστά στην επιθυμία να αντλήσουν μικροκομματικά ή ακόμα και προσωπικά οφέλη πολιτικής καριέρας. Ευχής έργο είναι, η μόρφωση των Ελλήνων να μην τους ξανα-επιλέξει για τιμονιέρηδες της χώρας, μαθαίνοντας από τα συμπεράσματα της ιστορίας. Δικαιολογία, πάντως, δεν υπάρχει, πλέον, τουλάχιστον σε όσους επαίρονται ότι είναι …σπουδαγμένοι…

Shares