Πέμπτη , 25 Απριλίου 2024

ΑΝΑΛΥΣΗ- Τα γεωπολιτικά παιχνίδια ΗΠΑ και Ρωσίας στη Λιβύη- Συμμαχία ΤΡΑΜΠ-ΠΟΥΤΙΝ- Ο ρόλος Ελλάδας-Τουρκίας και η Κίνα…

Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στη Μεσόγειο και δυστυχώς το ΥΠ.ΕΞ της χώρας μας έδειξε κι απέδειξε πως δεν έχει τα αντανακλαστικά που απαιτούν οι δύσκολοι καιροί που ζούμε.Γράφει Τζουγανάτος Διονύσης

Μπορεί για το μέσο Έλληνα η Λιβύη να είναι απλά μία χώρα στη Βόρεια Αφρική, για τις Μεγάλες Δυνάμεις όμως είναι το δεύτερο μεγαλύτερο γεωπολιτικό παιχνίδι στη Μέση Ανατολή. Ουάσινγκτον, Μόσχα και φυσικά οι χώρες του Κόλπου εμπλέκονται σε ένα πετρελαϊκό πόλεμο για τον έλεγχο της χώρας.

Από τη δολοφονία του Μουαμάρ Καντάφι το 2011 η Λιβύη σπαράσσεται από μάχες μεταξύ πολεμαρχών για τον έλεγχο της χώρας. Η κεντρική κυβέρνηση δεν ήταν σε θέση να ελέγξει τις περιοχές εκτός της Τρίπολης με αποτέλεσμα η χώρα να σπαράσσεται από εμφύλιες διαμάχες. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε πως από τον Απρίλιο του 2019  η μάχη μεταξύ της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Τρίπολης, υπό τον πρωθυπουργό, Φαγιέντ αλ Σαράζ και της κυβέρνησης του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ στα ανατολικά της χώρας έχει στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 1.000 ανθρώπους.

Ο μεν Χαφτάρ στηρίζεται από τη Ρωσία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Σουδάν και την Ιορδανία ενώ η κυβέρνηση του Αλ Σαράζ από Τουρκία, Κατάρ και (φαινομενικά) τις ΗΠΑ. Η Άγκυρα μάλιστα στηρίζει και τις ισλαμικές πολιτοφυλακές στην Μισράτα.

Εδώ βέβαια μπλέκεται λίγο η κατάσταση, καθώς η πολιτική των Δημοκρατικών επί Ομπάμα έριξε τον Καντάφι, κάτι που ο Τραμπ όμως φαίνεται πως δεν θεωρεί σωστό. Ο νυν Πρόεδρος των ΗΠΑ φαίνεται πως στηρίζει τον Χαφτάρ (έχει και αμερικανική υπηκοότητα) καθώς τον θεωρεί έναν στιβαρό κι απόλυτο άνδρα που μπορεί να ελέγξει τη χώρα και κυρίως την ισλαμική τρομοκρατία, παρά τη θέση του State Department που στηρίζει την Τρίπολη (συνέχεια της πολιτικής Ομπάμα).

Ενδεικτικά στις 19/4/2019 ο Λευκός Οίκος εξέδωσε ανακοίνωση για τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Τραμπ και Χαφτάρ. Εκεί αναφέρεται ότι ο πρόεδρος “αναγνώρισε το σημαντικό ρόλο του στρατάρχη Χάφταρ στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τη διασφάλιση των πετρελαϊκών πόρων της Λιβύης“. Οι δύο άνδρες αναφέρθηκαν επίσης στο κοινό όραμά τους για τη μετάβαση σε ένα σταθερό, δημοκρατικό πολιτικό σύστημα στη Λιβύη.

Στο σημείο αυτό θα κάνουμε μία παρένθεση για το τι εστί Χαφτάρ. Ο Χάφταρ ήταν ένας από τους αξιωματικούς που βοήθησαν τον Μουάμαρ Καντάφι να καταλάβει την εξουσία το 1969, όμως έπεσε σε δυσμένεια μετά τον πόλεμο με το Τσαντ, τη δεκαετία του 1980. Είχε αιχμαλωτιστεί από τις δυνάμεις του Τσαντ και διασώθηκε από τη CIA, αφού προηγουμένως εργάστηκε με στόχο την ανατροπή του Καντάφι. Εγκαταστάθηκε στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ όπου έζησε για περίπου 20 χρόνια και επέστρεψε στην πατρίδα του το 2011, εν μέσω της εξέγερσης για την ανατροπή του Καντάφι.

Οι Ρώσοι θα πει κάποιος, που εμπλέκονται;  O Xαφτάρ ηγείται του Εθνικού Λιβυκού Στρατού (LΝA), ο οποίος αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από πολιτοφυλακές, μαχητές από φυλές και μισθοφόρους ξένων χωρών. Ανάμεσα στις δυνάμεις πιθανολογείται ότι βρίσκονται από τον περασμένο Σεπτέμβριο και περίπουΤην ύπαρξη τους ανέφερε ρεπορτάζ στους New York Times και επιβεβαίωσε και ο αμερικανικός στρατός.

Οι μισθοφόροι αυτοί φημολογείται ότι  είναι ελεύθεροι σκοπευτές και ειδικοί του πυροβολικού και φέρονται να ανήκουν στην ιδιωτική εταιρεία ασφαλείας Wagner Group του στενού συμμάχου του Πούτιν, Γιεβγένι Πριγκόζιν. Η Μόσχα αρνήθηκε επίσημα ότι έχει στείλει στρατό στη Λιβύη αλλά εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας της Ρωσίας παραδέχθηκε ότι η Μόσχα δεν μπορεί να κάνει κάτι «προκειμένου να εμποδίσει απλούς Ρώσους πολίτες να ενεργούν ως σωματοφύλακες στο εξωτερικό».

Φαίνεται λοιπόν πως Τραμπ και Πούτιν έχουν βρει ένα κοινό σημείο στη Λιβύη. Ένα σημείο στο οποίο τα συμφέροντά τους ταυτίζονται σε ένα πρόσωπο. Αυτό του Χαφτάρ.

Υπάρχει το εξής σενάριο που φαίνεται πως δεν είναι παράλογο. Να επιτρέψουν Ουάσινγκτον και Μόσχα (Τραμπ και Πούτιν δηλαδή) στον Χαφτάρ να αναλάβει την εξουσία, κατακτώντας την Τρίπολη. Να γίνει ένας νέος Καντάφι και μαζί οι δύο υπερδυνάμεις να μοιράσουν τον πετρελαϊκό πλούτο της χώρας. Φαίνεται πως και οι δύο άντρες έχουν πειστεί πως επαναστάσεις τύπου Αραβική Άνοιξη δεν ταιριάζουν με τα συμφέροντά τους και προτιμούν ανθρώπους τύπου Καντάφι, Χουσείν και τώρα Χαφτάρ που ελέγχουν (βίαια εννοείται) τις χώρες.

Μία συμφωνία ΗΠΑ-Ρωσίας στη Λιβύη δημιουργεί επιπλέον ανάχωμα στην Κινεζική διείσδυση στην Αφρικανική ήπειρο. Ένα μακροπρόθεσμο όφελος.

Στο πλαίσιο μιας ρωσοαμερικανικής συμμαχίας πιθανότατα θα πετάξουν έξω από τη χώρα Βρετανούς, λοιπούς Ευρωπαίους και χώρες της Μέσης Ανατολής και σίγουρα την Τουρκία. Δεν επιθυμούν μία τεράστια ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο που θα ανήκει στην Τουρκία.

Αυτό όμως δε σημαίνει πως η Ελλάδα πρέπει να μείνει αδρανής. Οφείλει άμεσα να κινηθεί σε συμφωνία με τον Χαφτάρ που έχει δηλώσει κατά της Τουρκίας και της συμφωνίας για ΑΟΖ.

Μόλις η Ελλάδα πραγματικά έλθει σε συμφωνία με Λιβύη (Χαφτάρ), Αίγυπτο, Κύπρο και Ισραήλ θα μπορεί να κηρύξει ΑΟΖ και να αποτελέσει το ανάχωμα στην Τουρκία. Αυτό το σενάριο βολεύει ΗΠΑ και Ρωσία που προτιμούν πολλές χώρες στην περιοχή μας να είναι μερικώς ισχυρές παρά μία Τουρκία αρκετά ισχυρή. Διαίρει και βασίλευε….

 

Shares